Paraguay poty 1-2-3
Je hebt zweten en je hebt zweten. In ons vorige verhaal, toen we nog in de kou zaten en het tikken van een weblog een peulenschil was, schreven we al dat we de kou helemaal niet zo erg vonden. Zeker niet omdat ons ingeprent werd dat het vanaf augustus, ijs en weder dienende, de hitte ons als een donderslag bij heldere hemel zou treffen. Nu hebben de Paraguayanen er een handje van om zaken aan te dikken, wie loopt er nu met 15 graden met een muts op, maar iets zei ons dat ze nu wel eens gelijk zouden kunnen hebben. En zoals bij vele zwaarden van Damocles, hoe deterministisch kan het leven zijn, werd onze vrees bewaarheid. Aanvankelijk ging het in augustus heel goed, de weergoden waren ons gunstig gezind en hadden nog een windje er bij besteld. Zo'n voorjaarswindje als je kunt hebben als je in mei over het strand van Goedereede loopt , je weet wel daar bij de Kwaaie Hoek. Maar niets deed ons vermoeden dat het windkraantje half augustus werd dichtgedraaid en de grillstand aanging.
Goed, je hebt dus zweten en zweten. Zweten als een otter, zweten als een kameel, zweten als een pony. Maar ook lui zweet, waar de Paraguyanen trouwens veel van bezitten want, goede genade, als je al gaat zweten als je 2 blokjes moet lopen, foei. Een groot deel kan trouwens verklaard worden uit het dieet van de meeste mensen hier. Brood en vlees dan ben je er wel, afblussen met bier, de maag schuren met maté of tereré (de koude variant van maté) en dan al die zoete troep hier. Lui zweet dus, maar ook het niet kunnen-zweten zweet, bijvoorbeeld bij een onmogelijk potje spinnen in de sportschool bij 35 graden, iedereen met rode kop, luchtvochtigheid 100%, je wilt wel zweten maar het kan niet. In Paraguay heb je werkelijk alle soorten en er is er altijd wel eentje voor jou bij. Een groot deel van de subsoorten worden bestreden met deodorant, haargel of penetrante ik-ben-50-en-wil-nog-wat-parfum. Maar voorkomen is beter dan genezen, dus gebruiken wij het middel airco. In ons huis hebben we 3 van deze geweldige apparaten aan de muur hangen. Die in de woonkamer doet het niet goed, die staat op 17 te loeien maar zonder effect, maar de airco's in de slaapkamers, gewoonweg goddelijk. Na een uurtje buffelen door het dorpje over de aftandse onbeschutte stoepje met een priemende zon op je voorhoofd, gewoonweg heerlijk zo'n koele kamer. Over goddelijk gesproken, naast de airco waren we half augustus hoopvol gestemd dat we hulp van boven zouden krijgen. Santa Rosa de Lima, een Peruaanse heilige, 16e -17e eeuw, beschermheilige van Lima, Sittard en de Paraguyaanse politie, komt elk jaar rond haar feestdag 30 augustus even langs om het einde van de winter in te luiden met regen, onweer en wind. Wat fijn dat dat ze ook dit jaar even langs is gekomen, want na 2 dagen regen is het nu, begin september, een stuk aangenamer. De winter is weg, leve de zomer. De bomen staan in bloei.
Leven in Paraguay gaat eigenlijk heel makkelijk. Van je 1-2-3 of zoals ze hier in het guarani zeggen van je petei-mokoi-mbohapy (met op de i een kringeltje, maar dat pakt de tekstverwerker niet). De indianentaal is in Paraguay ook een officiele taal en kinderen op school krijgen ook les in guarani. Ze zijn erg trots op hun afkomst en het is des te schrijnender dat de inheemse bevolking in het dagelijks leven worden gediscrimineerd. Niemand wil een indiaan in huis en ze mogen alleen naar aparte ziekenhuizen. Het guarani is een taal met heel veel nasale klanken en gekke bekken trekken. De y spreek je uit als oe en de i met een kringeltje of dakje erboven is hilarisch: doe de mond open, trek de mondhoeken met je vingers zo ver mogelijk naar buiten en zeg 'ie', uitgesproken als 'ng'. En dan even 1-2-3 petei-mokoi-mbohapy. De kinderen op school hebben de grootste lol en tellen in het spaans, engels en het guarani. Ze hebben het zo ontzettend naar hun zin daar op school, dat is echt geweldig om te zien.
Gelukkig kunnen we in het dagelijks leven gewoon met het Spaans terecht en dat gaat ons goed af. Voor Sophia helemaal natuurlijk, maar ook Ronald redt zich prima. Iker verstaat de belangrijkste
dingen en wat de juffen zeggen en Darius hobbelt ook mee met si en no en oen-dos-tles. Erg knap hoor jongens!
Augustus lijkt wel aan ons voorbij gevlogen. Op het werk van Sophia komt de datum van de fusie steeds dichterbij en de druk neemt toe. Er wordt inmiddels op hoog niveau politiek spel gespeeld. Er staat heel veel druk op de ICT afdeling. Het proces blijft interessant maar het vraagt veel van ons. Het blijft vechten tegen verschillende belangen, structuur aanbrengen, mensen opleiden en mensen coachen. Emoties verschillen per uur.
Inmiddels is er besloten om af te wijken van de oorspronkelijke opdracht om een nieuw systeem te implementeren. We werken nu met man en macht aan een noodplan. De keuze voor het noodplan is misschien niet de meest voor de handliggende (er is gekozen voor het systeem van de Banco Regional) maar het is wel een morele overwinning voor de Banco Regional. Banco Regional heeft waarden die doen denken aan de Rabobank van jaren geleden. De bank staat midden in de samenleving, de mensen die bij de bank werken zijn geen anonieme bankmedewerkers, maar zijn Alberto, Carlos, Cristina en Mercedes. Zij kennen de wereld van hun klant, omdat ze er zelf onderdeel van zijn. Hard werken en er zijn voor de klanten, dag en nacht, als iets niet goed werkt met creativiteit en pragmatiek de problemen oplossen, zoals Isabel, Wildo, Alice en Juan Enrique. Het zijn de mensen die deze bank maken. Banco Regional blijft een geweldige bank om voor te mogen werken.Winter in Paraguay
Half juli 2009 en het is winter in Paraguay. Winter in een subtropisch klimaat, ik hoor het je zeggen, dat zal allemaal wel meevallen. Dat is op zich ook zo, maar we hebben toch onze truien en jassen uit de kast gehaald. In de krant staan berichten over de uitzonderlijke kou op dit moment in het land. Minimumtemperaturen tussen de 5 en 8 graden, met een beetje wind gevoelstemperatuur 2 tot 5 graden. Dat moet dan wel midden in de nacht zijn, want in de ochtend is het zo'n 10 graden, met de laatste dagen wolken en soms wat regen. Overdag stijgt de temperatuur dan tot een graad of 15, met zon tot een aangename 20 graden. Winter in Paraguay. Wat vooral verraderlijk is, is de vochtigheid. Negentig procent of meer, huizen niet geïsoleerd, dus binnen kouder dan buiten. Een klamme waterkou die je op de botten trekt. Met weemoed denken we even terug aan de -15 graden van afgelopen januari en we lekker in een schaal zonnetje de schaatsen onderbonden voor een tochtje over de dichtgevroren sloten. We tellen nu maar even onze zegeningen hier, want vanaf augustus zal het flink warmer zijn. We zijn er niet zo rouwig om dat we weer weggaan voordat hier de echte zomerhitte losbreekt. Winter in Paraguay betekent ook minder mensen op straat. Op zaterdag is het dan nog best leuk, de spaarzame leuke winkeltjes trekken dan ook wel bezoekers, maar de zondag is helemaal het tegenovergestelde. Geen kip op straat, geen geluiden, alleen de geur van asado. Encarnación lijkt wel een gehucht op het platteland. Wat in feite ook zo is, want ondanks dat het de derde stad van Paraguay is (na Asunción en Ciudad del Este) is het vooral een rustig stadje gelegen in een landelijke omgeving, met landbouw, landbouw en nog eens landbouw. Een auto, tractor of motor, man dat is het hier. Het landschap ligt er in de winter donkergroen bij met robijnrode gronden. Als de zon schijn verkleurt de grond naar knalrood en oranje. Over de Parana komen de onweerswolken aanzetten uit Noord-Argentinië. En als het dan regent en onweert, foei. Het kan met bakken uit de lucht komen. Dat ontzettend groene van Paraguay, althans het oostelijk en zuidelijke deel van Paraguay, de Chaco ziet er heel anders uit schijnt, dat groene moet toch ergens vandaan komen. Het regent hier op plaatsen meer dan 2 meter per jaar. Tijdens heftige buien is het een genot om door Encarnación te lopen. Langs de hoge stoepen raast het water dan de straten naar beneden. De jongens hebben hun laarzen mee en springen over en door de plassen. Winter in Paraguay is je verwonderen over de ontzettende zooi in de Zona Baja van Encarnación. Regen betekent modderpoelen daar, mensen als verzopen katten die van onder de aftandse tentzeilen hun waar proberen te verkopen. Of we nog illegale cd's willen kopen. De met oud hout in elkaar getimmerde huisjes en kraampjes dreigen het bijna te begeven als er ook nog een windje opsteekt. Er wordt geknutseld aan oude auto's. Stromend water langs de muren, opeens overvalt ons een gevoel van onmetelijke triestheid. De rivier de Parana stoomt zo de huizen in. Aan de straat verkopen de mensen benzine in flessen en netten vol sinaasappels. Winter in Paraguay.
Muy lindo lugar
Je kunt van alles zeggen van de mensen uit Paraguay, maar optimistisch en trots op hun land zijn ze. Overal waar je komt vinden zijn de mensen enthousiast over hun dorp of stad en geven ze tips
over andere misschien nog wel mooiere plaatsen. Nee, je moet daar en daar heen, muy lindo lugar, een hele mooie plek. Ook al wordt het vaak als stopwoord gebruikt, je ziet aan de mensen dat ze
trots zijn en dat ze het menen. Vaak denken wij, verwende westerlingen uit Europa, waar op korte reisafstand prachtige steden, schattige dorpjes en afwisselende landschappen voor het oprapen
liggen, daar toch iets anders over. Vaak zijn de in euforische superlatieven aangeprezen plaatsen niet veel soeps, maar je moet oog hebben voor het moois. Paraguay is een arm land met weinig
verleidingen. Een eiland in Zuid-Amerika waar mensen niks over weten. Een reis-door land. Weinig voorzieningen, geen lekker eten (behalve de asados), geen toeristische trekpleisters die bij het
grote publiek bekend zijn. Maar toch is Paraguay mooi. De mensen zijn open en vriendelijk, het land is vrij van haast, vrij van de verleidingen van de consumptiemaatschappij. Het mooie zit 'm in
het leven van alledag, het contact met de mensen, het leven nemen zoals het komt. Het leven in Paraguay neemt z'n beloop, zo ook voor ons. Al 2,5 maand wonen we nu in Encarnación en het gaat
uitstekend. Een dikke maand hebben we nodig gehad om op te starten, nu lijkt alles in rustiger vaarwater terecht gekomen. Werk, school, huishouden, het lijkt wel Nederland. Het gaat heel goed met
ons. Sophia heeft met haar team ontzettend veel werk verricht en ze zijn bezig met een ongekend staaltje hogere schoolvoetbal om binnen een half jaar ABN Amro te integreren met Banco Regional. Een
enorme inspanning, maar ongelooflijk, allemaal nog op schema. Afgelopen week de oplevering van een groot deel van de eisen voor het nieuwe banksysteem, champagne en chocolaatjes erbij, zijn ze niet
gewend hier, maar weer een geweldige mijlpaal. Iker en Darius vermaken zich prima. Iker heeft het steeds meer naar zijn zin op de school, muy lindo lugar trouwens, verstaat al meer Spaans en heeft
al een aantal vriendinnetjes. Darius groeit als kool, zegt ook al un-dos-tres en is de oogappel van heel Encarnación. Ronald knutselt wat af met de kinderen en werkt met mensen van de bank aan een
informatiefolder over waterverbruik en hoopt binnenkort een aantal waterprojecten in het veld te bezoeken.
Asunción, sinaasappels en Theo's asado
We hebben uiteraard ook nog een aantal uitstapjes gemaakt. Half juni moest Sophia in Asunción zijn en daar zijn we met z'n allen naar toegegaan. Onderweg nog een bekeuring meegepikt voor het
inhalen van net die ene auto over de doorgetrokken streep. Ach, ze hadden geld nodig. Grappige was dat we niet meteen moesten betalen maar pas toen we weer terug gingen naar Encarnación, wat een
vertrouwen. We kwamen Asunción binnen net rond de avondspits. Wat een troosteloze bende, die buitenwijken. En scheurende motoren en rammelige vrachtwagens, smerige rook en om de vijf meter
uitwijken voor een bus. Asunción heeft een oud koloniaal deel, dat overdag wordt bevolkt door werkende elite en 's avonds angstvallend leeg is en je beter niet over straat kunt.
De ABN Amro ligt op 2 blokken van het hotel. We zijn 3 nachten gebleven en hebben de belangrijkste gebouwen bezocht en de krottenwijk bij de baai en de enige boot van de marine. In het hotel kwamen we veel mensen uit Encarnación en ook Asunción leek even een dorp. De jongens hebben leren biljarten in het hotel. De terugreis was een eitje, de jongens zijn enorm goede reizigers. Terug in Encarnación bleek er op het plein een evenement te zijn. Er werd gedanst en ook de olympische vlam werd binnengedragen. In de middag werd Sophia gebeld door Don Nicolas, de voorzitter van de raad van bestuur. Of we 's middags zin hadden om zijn sinaasappelboomgaard te bewonderen. Nou, prima en ons die middag kostelijk vermaakt met het plukken van sinaasappels, grapefruit en citroenen. Vijf belachelijk grote zakken citrusfruit mee terug in de auto en nog steeds drinken we er verse jus van.
De dag erna hadden we een hele leuke asado bij het buitenhuis van Theo vlakbij de rivier. Wouter (Theo's zoon) had het vlees geregeld, 10 kilo, en met 15 personen hebben we daar heerlijk van gegeten. Gelukkig was er ook voldoende groente, dat vakkundig gegrild werd. Het was leuk om met alle mensen van de Rabobank ondersteuning even bij te praten. Zeker voor herhaling vatbaar.
Watervallen van Iguazu
Het eerste weekend van juli zijn we in Brazilië geweest bij de watervallen van Iguazu, ongeveer 4 uur rijden van Encarnación. We reden door een verlaten oostelijk deel van Paraguay waar de ene
grote landbouwfabriek de ander afwisselde. Ongelooflijk dat hier vroeger allemaal oerbos was. In Cuidad del Este (smokkelaarsstad nummer 1) zonder controle de grens over en hup in het ordentelijke
zuiden van Brazilië (oorzaak: Duitsers). Na een tochtje door het plaatsje Foz do Iguacu, reden we op ons gemak naar het nationaal park. Na wat geharkt bij de ingang, konden we doorrijden naar ons
hotel midden in het park. Het hotel was luxe en geweldig om even zo verwend te worden. Meteen natuurlijk de watervallen bekeken en we werden overvallen door een aantal koati's, neusberen. Hele
grappige beestjes, maar voor niemand bang en op zoek naar eten. De volgende dag hebben we de hele tour gemaakt en hebben heerlijk gewandeld, de watervallen van alle kanten bekeken, de spray van
miljoenen liters water op ons gezicht gevoeld.
In het hotel op het balkon ons tropisch fruit gegeten, met het continue gebulder van de watervallen op de achtergrond. We zijn ook in het Parc das Aves geweest, het vogelpark met toekans en papagaaien. Op zondag in de stromende regen met alle souvenirs terug naar Encarnación, met slapende kinderen in de auto, door het glooiende Paraguyaanse landschap,een gevoel van ultiem geluk.
Winter in Paraguay, wat kan ons gebeuren.
Circuito de Oro
Afgelopen weekend hebben we de toerist uitgehangen. We zijn een aantal dagen in de regio Cordillera geweest, ten oosten van Asuncion. Bergen en subtropisch bos zover het oog reikt. Het gebied staat bekend als een toeristisch gebied waar heel Asunción naar toevlucht in de zomer als het in de stad boven de 40 graden is. De jetset heeft er een buitenhuis en in 1 á 2 dagen kun je een mooi rondje maken langs de belangrijkste plaatsen, de circuito de oro. Als uitvalsbasis hebben we overnacht in Casa del Monte, in de jungle bij Atyra.
Op donderdag vertrokken we rond de middag uit Encarnación. In de veronderstelling dat de ongeveer 400 kilometer in vier uur rijden met pauze voor het donker volbracht kon worden, zetten we de Corolla op koers naar het noordwesten. De ruta 1 is een snelweg die Encarnación verbindt met Asunción en het is opletten geblazen. Bochten die niet lekker lopen, snelheidsverschillen, koeien en de hele wereld op een motor maken het een hele belevenis. Bij Villa Florída stoppen we na 2 uur om langs de rivier Tebicuary even uit te rusten. Verder naar Paraguari voert de weg ons langs vlaktes en glooiende heuvels met plukken tropisch bos. In de verte doemen de bergen van Cordillera op. In Paraguari missen we de afslag naar de ruta 2. Hier betekent een afslag meteen afslaan. Dus terug en de weg vervolgen door de bergen naar Piribebuy. Door het gekronkel en gedraai en een wel-of-niet afslag krijgen we het gevoel dat we nooit aan zullen komen en dat we alleen maar verder uit de richting gaan. De doorgaande weg staat niet eens goed aangegeven als we door dorpen rijden. De aankomst bij ruta 2 naar Asuncion voelt als een bevrijding en het begint al aardig te schemeren. Het is nagenoeg donker als we Caacupé binnenrijden. Na wat harken vinden we ook de weg naar Atyra en we rijden het dorpje binnen. Het in blokken opgedeelde stratenpatroon brengt ons naar stukken empedradas (zeg maar stenen en kasseien met kuilen) en tenslotte naar de camino de tierra (zandweg) die ons de berg opvoert. In het pikdonker hobbelen we langzaam verder, met flink geschraap aan de onderkant van de auto, en komen we aan bij onze overnachtingsplaats waar we als een blok in slaap vallen.
De volgende dag besluiten we eerst eens te kijken waar we nu eigenlijk zijn. Het is een soort ecologisch complex met een hotel (losse huisjes met meerdere kamers), een hotel, zwembad, wandelpaden door de jungle, een subtropisch bos met meer dan 50 soorten bomen, apen, papegaaien, kippen, een voetbalveld en een territoriale gans. Bij het restaurant genieten we van het uitzicht over de bossen. Die middag gaan we naar Caacupé, hoofdstad van Cordillera en spirituele hoofdstad van Paraguay. Legenda gaat dat een bekeerde Guarani-indiaan, verstoten wordt door zijn eigen volk en in een achtervolging ter nauwernood ontsnapt aan de dood doordat een Maria verschijning hem vertelt dat hij achter de bosje moet gaan zitten (Caaguy Cupe-pe, detrás de la yerba). Uit dank hakt hij twee Maria-beelden uit in een boom, die nog steeds aanbeden worden. Voordat we de basiliek bezoeken eten we eerst iets in de enige redelijk uitziende tent. Als je denkt dat het eten er goed uitziet, kom je in Paraguay op de koffie. Het is of echt vies, of droog, of niet gaar, of te vet. Niet gaan eten in Hotel Asuncion in Caacupé. We kunnen er ook wel weer om lachen, leggen 5 dollar neer en gaan de basiliek in. In de basiliek bekijken we het verhaal van de legende die als muurschilderingen in de wenteltrap naar boven zijn aangebracht. We worden beloond met een mooi uitzicht over Caacupé en de omgeving op het dak van de basiliek. We rijden door naar Tobatí, waar niet veel te beleven is, maar het plein met kerkje erg vredig aandoet. Wat grappig is zijn de vele baksteenovens langs de weg en de duizenden bakstenen en dakpannen die opgestapeld liggen. Onderweg stoppen we nog bij Cerro Kavaju, voor Paraguayaanse begrippen spectaculair. Erg mooie rotsformaties met palmbomen op de flanken, een bizar gezicht met ondergaande zon. We rijden terug naar Atyra en scheuren de zandweg op en hobbelen zo de hotelkamer in. Iker en Darius sjansen bij het eten nog even met de serveerster (rennen en dan door de lucht getild worden) en na 2 flessen bier van 1 liter is het lekker slapen.
Zaterdag is de dag van Lago Ypacaraí. Het meer ligt tussen heuvels en in de zomer is het er een drukte van jewelste (schijnt) rond de twee belangrijkste plaatsen daar, San Bernardino (op z'n Duits uitspreken graag) en Areguá. We willen graag naar Areguá, omdat daar in de buurt ook spectaculaire zandstenen te vinden zijn (piedras arsenisca hexagonal) . We rijden terug naar de ruta 2 richting Asunción en in het dorpje Ypacaraí moet een afslag zijn naar Areguá, maar helaas. We tuffen verder en komen uit in Itauguá. En laat dat nu net de hoofdstad van de ñanduti zijn, het beroemde Paraguayaanse kant dat minutieus met de hand in elkaar wordt gehaakt. Bij een lokale artisania krijgen we kijkje in de keuken van het kant-haken en we kopen een altijd handig tafelkleed en omdat hij zo schattig is, een handgekleid gordeldier. Weer terug op de ruta 2 en de weg gevraagd en in Ypacaraí de afslag gevonden. Aangekomen in Areguá besluiten we de eerste weg richting het meer te nemen en al snel hobbelen we over de kasseien en het zand naar het strandje. Er zijn bijna geen mensen en de jongens nemen het enige klimrek dat er staat in bezit. Bij de lokale bakker halen we broodjes om heerlijk langs de waterkant op te peuzelen. Het meer is niet heel erg schoon, maar het is een oase van rust. We dommelen een beetje weg en eten bij het lokale bakkertje een ijsje, het is geweldig weer. We gaan met de auto naar het hogere gedeelte van Areguá en bekijken het kerkje en de koloniaal aandoende gebouwen er om heen. Het leven is hier rustig, de mensen tevreden. We rijden verder en we vinden na wat harkwerk ook de ingang (zandweg uiteraard) van de Cerro Koí, de zandstenen. De zandstenen zien er bizar uit en Iker wil meteen klimmen. Darius scharrelt wat rond in het rode stof. Met zijn allen klimmen we omhoog en hebben een geweldig uitzicht over het meer en de omgeving. Het is ongelooflijk hoeveel bomen hier zijn. Afgedraaid rijden we terug naar Atyra. Wat een topdag!
Zondag besluiten we ons bezoek aan de regio Cordillera en de goudkust. Het is een erg afwisselend gebied met bergen, bos en leuke dorpjes. De weg vanaf de ruta 2 naar het zuiden langs Piribebuy doet lieflijk aan. Het Paraguayaanse landschap laat zich moeilijk lezen. Bij Paraguari rijden we de heuvels uit en komen in een onmetelijke vlakte. De koeien staan buiten zegt Iker. Daarna volgt een redelijk gesloten stuk met bos, maar dan zonder palmbomen, anders dus dan in de bergen. Het grootste deel van de weg terug naar Encarnación kun je ver kijken en wegdromen en zien we licht glooiende heuvels, met akkerbouw en bos. De motortjes scheuren we voorbij alsof ze stilstaan en we ontwijken nog een oude opa die midden op de weg loopt. Bij Villa Florída lunchen we. Een stuk verder op, bij San Miguel, horen we herrie op het dorpsplein. We nemen de eerste hobbelweg links en begeven ons tussen de lokale bevolking en de paarden. Er is een of ander gaucho-evenement bezig waarbij alle gaucho's uit de omgeving met hun paarden een showtje weggeven. De paarden zijn feestelijk uitgedost en worden met flinke rukken aan de teugels in toom gehouden. Met een mooie gaucho-hoed verlaten we San Miguel en komen we moe maar voldaan in Encarnación aan. Thuis.
Een maand in Paraguay
Argentijnse douane
De Argentijnse grens overgaan als Nederlander met een auto uit Paraguay is nog niet zo eenvoudig. Zaterdagochtend en we hadden ons helemaal verheugd op een zaterdagochtend in Posadas (aan de overkant van de rivier). De brug naar Argentinië is heel indrukwekkend en de overkant doemt de skyline van Posadas al op. Maar, wat ons nog scheidt van een gezellige zaterdagochtend is de Argentijnse douane. Eerst een hele tijd in de rij, dan langs een hele chagrijnige mevrouw in een hokje die heel langzaam en zuchtend onze paspoorten inleest en stempelt. Daarna moeten de autocontroleurs nog aan de slag, op de vraag of de auto van ons is, antwoord Ronald braaf de waarheid. Nee, de auto is een huurauto en dan ontstaan de problemen, veel gepraat, alle papieren (huurcontract, papieren van de notaris, rijbewijzen) komen erbij en uiteindelijk mogen we Argentinië in op voorwaarde dat we de verzekeringspapieren laten zien....laten dat nou net de papieren zijn die we niet bij ons hebben....terug weer dus. Onder begeleiding weer in de rij, dit keer om het land uit te komen, weer een chagrijnig vrouw die onze paspoorten stempelt, Paraguay weer in (weer stempelen) en wij inmiddels ook chagrijnig. Bij verhuurbedrijf direct de verzekeringspapieren opgehaald en 's middags nog maar een keer proberen. Die middag opnieuw op de brug bij de grens (in de regen), weer stempelen en nu vragen de Argentijnen weer of de auto van ons is. Dit keer antwoord Ronald dat de auto van hem is en we kunnen gewoon doorrijden zonder iets te laten zien!
Bonnetjes en stempels
Van de week dacht ik even snel een fles bodylotion te kopen, maar snel is natuurlijk niet mogelijk. Ik pak de fles in de supermarkt van het schap en loop naar de kassa. Iemand roept mij na dat er nog een bon geschreven moet worden. Die bon moet ik bij de kassa laten zien en de fles verdwijnt weer. Bij de kassa de bon betaald, vervolgens bij de klantenservice de bon laten stempelen om daarna bij de receptie de fles op te halen . Wat een gedoe! Paraguay is echt een land van bonnen en stempels.
Huiswerk Iker
Iker is een week niet naar school geweest, omdat hij een beetje ziek was. Deze week is hij weer vol goede moed aan de slag. Hij heeft een heel werkboek gekregen en zijn schooluniform is nu ook compleet. Hij moet gelijk huiswerk maken, omdat hij niet aan het begin van het jaar begonnen is. Hij vind het heel leuk om te doen en gaat vol trots aan de slag. Hij doet zelfs extra dingen. Met Darius gaat het ook heel goed. Hij is echt geen baby meer en gaat steeds beter praten. Hij speelt hele dagen met auto's, met ‘coole auto's', zoals hij zelf zegt.
Banco Regional
Bij de bank wordt het echt druk de komende weken. Vanaf volgende week staan er 16 ontwikkelaars klaar om het systeem in te richten zoals wij hebben aangegeven. Het project is heel internationaal. De leverancier van het systeem komt uit Uruguay, een van de ontwikkelaars komt uit Argentinië, de project manager is een Amerikaan en dan ben ik er nog. De sfeer binnen het team is goed en we leveren veel werk op. Ronald heeft al een bijdrage geleverd aan een milieustudie op het gebied van soja en is nu gevraagd om een breder onderzoek te doen. Om daar een begin mee te kunnen maken, zijn we door don Nicolás (de voorzitter van de raad van bestuur) uitgenodigd om het gebied te verkennen. Spannend!
Gelukkig is er naast werk ook nog tijd voor andere dingen. Volgende week is er een feestdag en gaan we een lang weekend weg naar een eco-lodge in een stukje regenwoud in Paraguay en het eerste weekend van juli gaan we naar de Iguazú watervallen. We zullen in een heel lux hotel in het national park verblijven! We hebben hier heel veel zin in.
We hopen dat het met jullie ook allemaal goed gaat en we vinden het heel erg leuk om jullie reacties te lezen.
Groetjes,
Ronald, Sophia, Iker en Darius
La vida de día en día
La vida de día en día
De afgelopen week was een week van regelen en organiseren, en nu zijn we eindelijk helemaal georganiseerd. Voor Iker was het een hele spannende week, want hij is voor het eerst naar school gegaan. Aan het begin van de week zijn we eens gaan kijken bij la Casita del Sol (het huisje van de zon). De directrice van het schooltje is la señora Graciela, de vrouw van Marcelo, de marketing directeur. Zo blijft alles weer mooi binnen de familie. De school ziet er heel mooi uit, maar een paar lokalen, helemaal blauw en volgeplakt met schattige beestjes. Het schooltje is bijna te schattig om waar te zijn. Er zit een grote tuin bij waar Iker lekker kan voetballen.
Iker gaat nu elke dag van 08:00 - 11:00 naar school en hij is de populairste jongen van de klas, vooral de meisjes vinden hem lief. Na de tweede dag zei de juffrouw dat hij heel snel went en hij kan al tot 25 in het Spaans tellen. Gisteren heeft hij ook zijn schooluniform gekregen, een heel schattig trainingspak en hij is er erg trots op.
Dit was ook de week dat Iris voor het eerst kwam schoonmaken. Zij is de dochter van de schoonmaakster van de algemeen directeur. Ze is al twee keer geweest en ze doet heel veel. Ze doet van alles, ze vouwt bijvoorbeeld ook de was op. Iris is nog maar zestien en gaat nog naar school. Gisteren schrok ik wel even toen ik vanuit de bank naar ons appartement keek, want ik zag haar half uit het raam hangen om het aan de buitenkant schoon te maken. Ronald had haar al gevraagd dat niet te doen, omdat het te gevaarlijk was, maar ze stond erop het wel te doen.
We hebben nu ook eindelijk onze auto. Het is een rode Toyota Corolla uit 2007, een prima auto om de komende maanden mee rond te kunnen rijden. Het is wel een geregel geweest. Om in Paraguay dingen gedaan te krijgen, moet je er continue bovenop zitten, een paar keer per dag bellen of langsgaan, maar nu hebben we de auto, zonder nummerbord, helaas. Mañana krijgen we het nummerbord, we hopen dat die morgen snel komt, dan kunnen we ook zelf met de auto naar Argentinië.
Ronald heeft deze week in een ziekenhuis zijn arm en knie wat nader laten onderzoeken. In Paraguay bestaat er geen huisarts, maar gaan mensen al direct naar een specialist, in dit geval de traumatoloog. Iemand van de bank had een afspraak voor ons gemaakt, daarom mochten we vóór de wachtende mensen in de gang bij dokter Rolando Bado naar binnen. De spreekkamer zag er ouderwets uit, maar er stond wel een computer. Op de behandeltafel lag een laken waarbij we ons afvroegen hoe vaak dat verschoond wordt (het zag er overigens wel schoon uit). De dokter was onder de indruk van de lengte van Ronald zijn benen en ook van de blauwe plekken. Ronald werd doorverwezen naar de radioloog om foto's te laten maken. Op de foto's is gelukkig niets te zien. Ronald moet elk deel van de behandeling vooraf contant betalen. Daar krijgt hij dan wel een handgeschreven factuur voor. Een consult bij de traumatoloog kost €15. Het leek de dokter toch een goed idee om een meer gedetailleerde foto te laten maken, maar dat is tot op heden nog niet gelukt. Het maken van een afspraak is de reden. De dokter die de foto's zou moeten maken is dan weer de schoonzus van Marcelo van marketing. Zijn broer werkt trouwens ook in het ziekenhuis.
Zojuist zijn we in de zona baja van Encarnación geweest. Dit is het oude koloniale gedeelte van de stad. Het is helemaal verwaarloosd omdat het over een tijd ontruimd wordt om plaats te maken voor de rivier. Er is een stuk verder op een dam in de Paraná geplaatst waardoor een deel van Encarnación onderwater komt te staan en het stadje bijna een soort eiland wordt. Dit alles had al een paar jaar geleden moeten gebeuren, maar de Paraguayen maken niet zo'n haast. De belangrijkste verbindingswegen met de rest van de wereld moeten nog verhoogd en omgelegd worden.
Bij de bank begint alles te lopen. De afgelopen weken zijn gebruikt om het project op te tuigen en om de mensen uit te leggen wat de bedoeling is. We gaan in een zeer beperkt aantal dagen in heel nieuw systeem implementeren. Het is een bestaand systeem, maar het moet nog aan de wensen van de bankmedewerkers worden aangepast. Deze week hebben we een eerste bijeenkomst gehad met de vertegenwoordigers van de gebruikers. Iedereen lijkt heel positief en is zich nu ook bewust van de rol die zij moeten vervullen. Deze week komen er specialisten van de leverancier om een begin te maken met het ontwikkelen van de benodigde functionaliteiten. De leverancier komt uit Uruguay.
Encarnación
Een week geleden zijn we verhuisd naar ons appartement. Voordat we overgingen, zijn Sophia en de jongens naar Argentinië geweest om daar boodschappen te doen in een hele grote supermarkt. Even de brug over, stempels halen (Paraguay uit en Argentinië in) en terug weer omgekeerd. De verhuizing zelf was zo gebeurd en het is fijn om een eigen plek te hebben.
Dinsdagochtend zijn we bij het gemeentehuis geweest om ons rijbewijs te regelen. Het gemeentehuis was op zichzelf al bijzonder, veel onduidelijke loketten en het gevoel dat we een flinke stap in de tijd terug zetten, veel stapels papier en ergens in een hoek werd onze foto genomen. Via via hebben we $15 betaald en inmiddels zijn we in het bezit van een prachtig Paraguayaans rijbewijs.
Dinsdagmiddag is Sophia voor het eerst naar de ABN AMRO bank gegaan. Aangezien er niemand was die met de auto naar de hoofdstad ging, werd de afstand per bus afgelegd, vijf lange maar toch niet al te oncomfortabele uren. Asunción is heel anders dan Encarnación. De armoede is er veel duidelijker zichtbaar en echt hartverscheurend waren de jonge moeders die met een zuigeling op de arm tussen de auto's liepen te bedelen. Ook ligt overal afval en rijden de taxichauffeurs als gekken. Het is overigens wel goed winkelen in de moderne shopping malls.
Woensdagavond brak de hemel en kwam er na zes maanden van droogte een enorme bak water naar beneden. De straten liepen binnen enkele minuten onder en veranderden in woeste rivieren net toen Sophia met een aantal collega's uit een Chinees restaurant kwam. De dames hebben ruim een uur in de auto gewacht totdat het verantwoord was om naar het hotel terug te gaan. Ook in Encarnación is het kouder geworden na een aantal fikse buien.
Het weekend had Ronald wat sportieve activiteiten op het programma staan, op zaterdag voetballen met de jongens en op zondag naar een tenniswedstrijd met Björn Borg, wat?, ja echt waar Björn Borg in Encarnación. Het voetballen verliep anders dan verwacht, heel gezellig, dat wel, maar een sliding op een kunstgrasveld is niet handig....volgende week moet Ronald maar even vanaf de bank meekijken.
Voor de happening van zondag was 'toute Encarnación'uitgelopen. Iedereen lijkt hier wel op ee of andere manier met elkaar verbonden, het is net een klein dorp. Het was heel leuk om de legende Björn Borg in het echt te zien.
In Paraguay!
Daar zijn we dan! Veilig en wel aangekomen in Paraguay. Na een lange reis zitten we nu in Encarnacíon, in het zuidoosten van het land aan de rivier de Paraná,tevens de grensmet Argentinië. Het is nog wel onwerkelijk dat we hier nu zijn, maar gelijk ook vertrouwd. Nederland lijkt wel heel ver weg. We zijn hier bijna 2 weken, hebben nu internet en zullen af en toe wat berichtjes op deze reislog plaatsen. De eerste indrukken uit Paraguay.
De vlucht verliep wonderbaarlijk soepel. We hadden goede plekken en met de kinderen ook veel aandacht van de stewardessen. In Sao Paolo (Brazilië) begon het lange wachten en Iker heeft op de grond geslapen en Darius in de buggy, helemaal op. Ook wij konden tijdens de vlucht naar Asuncíon onze ogen nauwelijk open houden en moe en tevreden ploften we in onze bedjes in het hotel. De volgende dag werden we opgehaald door Toine (collega van de Rabobank), die hier voor 3 jaar zit. Onze bagage ging in een andere auto mee naar Encarnacíon. De rit duurde de hele dag en we hebben gestopt bij eentent om wat te drinken, bij een andere (door voetbalsupporters ingenomen) tent om wat te eten en bij een ballentent om, juist, ballen te kopen.
Wat opviel was dat Paraguay ontzettend groen is. En heet. Het landschap is behoorlijk afwisselend, met dan weer open vlaktes en dan weer tropisch bos en glooiende heuvels. De aarde kleurt rood. Langs de weg veel kraampjes en aftandse huisjes. Op de weg gevaarlijke motortjes (40 km/uur, zonder helm) en overstekende koeien. Het is al donker geworden als we in Encarnacíon aankomen, onze uitvalsbasis voor de komende 7 maanden.
De volgende dag ontmoeten we Conny, een Paraguayaans-Vlaamse collega van Sophia. Ze neemt ons mee naar Capitán Miranda, waar ze een huis heeft en haar ouders, broer en oma ook nog wonen. Na een Vlaams onderonsje weer terug en verkennen Encarnacíon. Het gridpatroon van straten is eenvoudig te onthouden. Omdat het lekker weer is, nemen Ronald, Iker en Darius een verfrissende duik in het zwembad bij het huis van Toine.
Sophia begint de dag erna met werken. Ronald blijft thuis met de jongens en doet boodschappen. Zo in de straten van Encarnacíon hebben de 3 jongens veel bekijks. Iker en Darius vinden de stoepen erg oke, allemaal losse tegels en zooi, kun je allemaal oppakken, weggooien, gaten graven. Maar dan daarna wel handen waseen. Oke, dan nog even dat geld: de guaranie. 5000 guaranies is dus 1 dollar. Dus een miljoen gepind! Met 200 dollar op zak ben je hier een rijk man, maar het geld is nog even aftasten. Zo doet een kilo brood 1000 guaranies (0,20 dollar) en een taxi 20.000 ( 4 dollar). 's Avonds ontmoeten we collaga's van de bank en hebben een gezellige asado (BBQ), met kilo's en kilo's vlees en dito bier in koelboxen met dito ijs.
De dagen erna verlopen vrij rustig. Sophia krijgt steeds meer grip op hoe het werk georganiseerd is (en dat is een hele kluif om te ontrafelen in Paraguay!) en Ronald doet zijn best om Iker en Darius in toom te houden, die de hele dag lekker spelen, zwemmen, kleuren, knippen, plakken, slapen, naar de winkel gaan en afgedraaid 's avonds hun bed induiken. Darius slaapt gewoon in een hoog bed. Op het werk hoort Sophia het nieuws van drama op Koninginnedag in Nederland, heftig.
Op 1 mei is er een feest van de vakbond van de bank (Dag van de Arbeid). Met de hele familie er heen en een asado voor 200 man.
Iker is niet weg te slaan bij het voetbalveld en het springkussen. Darius observeert alles en smikkelt lekker van het eten. Ronald en Sophia gaan helemaal op in de relaxte entourage en het voelt een beetje als vakantie. Ronald krijgt een plekje in het voetbalteam van de bank!
In het weekend bezoeken we de omgeving van Encarnacíon. Er zijn een aantal russische colonies, een drietal duitse colonies (o.a. Hohenau, geweldige naam hier!, doen ze ook aan Bierfesten) en we bezoeken de Jezuïetenmissies van Trinidad. Ongelooflijk dat hier in de 17e eeuw als mensen waren om dit gebied te ontwikkelen. Het complex is erg indrukwekkend en de temperatuur inmiddels zo aangenaam dat we ook nog relaxed rond kunnen lopen.
De afgelopen week zijn we bezig geweest met het regelen van ons eigen appartement (helemaal nieuw), een auto en de eerste stappen naar de aanschap van een rijbewijs. Een rijbewijs kun je hier kopen voor 15.000 guaranies. Maar dan moet je eerst bloed prikken, kopie van paspoort in tigvoud aanleveren, bij de juiste mannetjes, via de juiste mannetjes. Eigenlijk best oke, we weten de goede mannetjes te vinden. De eerste kennismaking is goed verlopen en allemaal nog gezond en relaxed. Als we in ons appartement zitten weer een nieuw verhaal.
Groetjes,
Ronald, Sophia, Iker en Darius